✱ Χρηματοδοτικές συνεισφορές σε ασφάλιστρα, ταμεία αλληλοβοήθειας, επενδύσεις και κατάρτιση προτείνει η Κομισιόν
✱ Τα μέτρα των ΠΑΑ για την πρόληψη και τη διαχείριση κινδύνων που εφαρμόζουν τα κράτη-μέλη αυτή την περίοδο
«Κόκκινη» γραμμή για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί η αναβάθμιση της εργαλειοθήκης για τη διαχείριση κινδύνων στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, αυτήν τη φορά όμως με τη λήψη μέσων που θα παρέχουν ολιστικές λύσεις, όπως πρόληψη και προγραμματισμό. Σε έκθεση που δημοσίευσε το 2017 σχετικά με το ζήτημα ενόψει της νέας προγραμματικής περιόδου, η Κομισιόν παραδέχεται ότι δεν μπορεί πια το μοντέλο διαχείρισης κινδύνων να στηρίζεται ουσιαστικά μόνο σε «πυροσβεστικά» μέτρα.
Στις προτάσεις της για τον εκσυγχρονισμό και την απλούστευση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής μετά το 2020 έχει επισημάνει, μεταξύ άλλων, ότι τα κράτη-μέλη θα πρέπει να στηρίζουν εργαλεία διαχείρισης κινδύνων στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης, για να βοηθούν τους γεωργούς να διαχειρίζονται κινδύνους που σχετίζονται με την παραγωγή και το εισόδημα και βρίσκονται πέρα από τον έλεγχό τους. Αυτό το είδος στήριξης, προτείνει, θα έχει τη μορφή χρηματοδοτικών συνεισφορών σε ασφάλιστρα για συστήματα ασφάλισης και ταμεία αλληλοβοήθειας, και θα καλύπτει κινδύνους που αφορούν τόσο την παραγωγή όσο και το εισόδημα, ενώ θα είναι υποχρεωτικό για όλα τα κράτη-μέλη. Στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης, θα καταστεί υποχρεωτική η στήριξη για διάφορες δράσεις, όπως επενδύσεις και κατάρτιση για να βοηθηθούν οι γεωργοί στην πρόληψη κινδύνων ή την αντιμετώπιση των συνεπειών τους. Κάθε κράτος-μέλος οφείλει να συμπεριλάβει στο Στρατηγικό του Σχέδιο τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων.
Πίνακας (κονδύλια σε ευρώ)
| Κράτη Μέλη | M1 | M2 | M4 | M5 | M8 | M16 | M17 | Σύνολο |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Αυστρία | 1.410.500 | 210.000 | 0 | 0 | 0 | 300.000 | 0 | 1.920.500 |
| Βέλγιο | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5.142.949 | 5.142.949 | |
| Βουλγαρία | 200.000 | 150.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 350.000 |
| Κροατία | 0 | 0 | 0 | 118.117.647 | 0 | 0 | 56.673.374 | 174.791.021 |
| Εσθονία | 700.000 | 100.000 | 0 | 1.000.000 | 0 | 0 | 0 | 1.800.000 |
| Γαλλία | 5.342.033 | 2.453.146 | 0 | 16.179.152 | 0 | 4.890.612 | 600.750.000 | 629.614.943 |
| Γερμανία | 175.000 | 0 | 0 | 1.226.925.477 | 0 | 0 | 0 | 1.227.100.477 |
| Ελλάδα | 0 | 0 | 0 | 51.922.335 | 0 | 0 | 0 | 51.922.335 |
| Ουγγαρία | 0 | 0 | 0 | 21.021.332 | 0 | 0 | 95.312.975 | 116.334.307 |
| Ιρλανδία | 25.000.000 | 6.000.000 | 25.000.000 | 0 | 0 | 1.000.000 | 0 | 57.000.000 |
| Ιταλία | 5.809.931 | 7.854.059 | 0 | 228.976.330 | 24.960.630 | 14.487.265 | 1.590.800.000 | 1.872.888.215 |
| Λετονία | 0 | 0 | 0 | 5.000.000 | 0 | 0 | 10.000.000 | 15.000.000 |
| Λιθουανία | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 17.460.285 | 17.460.285 |
| Μάλτα | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 2.500.000 | 2.500.000 |
| Ολλανδία | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 54.000.000 | 54.000.000 |
| Πολωνία | 2.899.959 | 0 | 0 | 414.981.968 | 0 | 0 | 0 | 417.881.927 |
| Πορτογαλία | 0 | 1.331.728 | 0 | 25.646.685 | 0 | 0 | 52.898.234 | 79.876.647 |
| Ρουμανία | 3.000.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 200.000.000 | 203.000.000 |
| Σλοβακία | 500.000 | 85.000 | 0 | 70.000.000 | 0 | 0 | 0 | 70.585.000 |
| Ισπανία | 974.122 | 526.812 | 0 | 20.279.383 | 0 | 3.346.333 | 14.000.000 | 39.126.650 |
| ΗΒ | 1.616.167 | 3.075.000 | 0 | 0 | 0 | 7.860.000 | 0 | 12.551.167 |
| Σύνολα | 47.627.712 | 21.785.745 | 25.000.000 | 2.200.050.309 | 24.960.630 | 31.884.210 | 2.699.537.817 | 5.050.846.423 |
Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης
Ήδη, η τρέχουσα ΚΑΠ βοηθά τους γεωργούς να αντιμετωπίζουν την αβεβαιότητα του επαγγέλματός τους, μέσω εισοδηματικής στήριξης (άμεσες ενισχύσεις), μέτρων της αγοράς, στήριξης για εργαλεία διαχείρισης κινδύνων, καθώς και κατάρτισης και επενδύσεων στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης. Η προσέγγιση αυτή θα παραμείνει αλλά, όπως σημειώνει η Κομισιόν, θα εισαχθούν και περαιτέρω βελτιώσεις.
Στην τρέχουσα και προηγούμενη προγραμματική περίοδο, η διαχείριση κινδύνων δεν ήταν ψηλά στην ατζέντα. Για παράδειγμα, για την περίοδο 2014-2020, μόλις το 1,7% του συνολικού προϋπολογισμού της ευρωπαϊκής πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης προοριζόταν για το Μέτρο 17 (εργαλεία διαχείρισης κινδύνων). Η Ελλάδα τότε, εν μέσω κρίσης, δεν υιοθέτησε το εν λόγω μέτρο, ενώ στην υπόλοιπη ΕΕ ελάχιστα κράτη-μέλη το αξιοποίησαν. Το Μέτρο 17 εξυπηρετεί τον τομέα εστίασης 3Β, που αφορά την πρόληψη και τη διαχείριση των γεωργικών κινδύνων. Σύμφωνα με την Επιτροπή, από τα 28 κράτη-μέλη, τα 21 στοχεύουν στον τομέα εστίασης 3Β στα Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξής τους.
Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από το Μέτρο 17, επιλέχθηκαν πέντε επιπρόσθετα μέτρα για την πρόληψη και τη διαχείριση κινδύνων στη γεωργία:
✱ Μέτρο 1: «Δράσεις μετάδοσης γνώσεων και ενημέρωσης γνώσης».
✱ Μέτρο 2: «Συμβουλευτικές υπηρεσίες, υπηρεσίες διαχείρισης γεωργικής εκμετάλλευσης και υπηρεσίες αντικατάστασης στην εκμετάλλευση».
✱ Μέτρο 4: «Επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και για γεωργικά προϊόντα».
✱ Μέτρο 5: «Αποκατάσταση του γεωργικού παραγωγικού δυναμικού που επλήγη από φυσικές καταστροφές και ανάληψη κατάλληλων προληπτικών δράσεων».
✱ Μέτρο 16: «Συνεργασία».
Επιλογή Μέτρων
Αναλυτικά στον πίνακα φαίνονται τα μέτρα πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων που επέλεξαν τα κράτη μέλη για να εξυπηρετήσουν τον τομέα εστίασης 3Β, και τα κονδύλια που διατέθηκαν.
Ελλάδα
Από τα παραπάνω, γίνεται σαφές ότι η Ελλάδα, στο πλαίσιο του τομέα εστίασης 3Β (Στήριξη της πρόληψης και διαχείρισης κινδύνων στη γεωργική εκμετάλλευση) επέλεξε το Μέτρο 5 με στόχο να καλύψει την ανάγκη υποστήριξης του γεωργικού τομέα από φυσικές καταστροφές. Σύμφωνα με το σκεπτικό κατά την κατάρτιση του ΠΑΑ 2014 – 2020, η ανάγκη για «Υποστήριξη των γεωργών και κτηνοτρόφων, με σύγχρονα και αποτελεσματικά εργαλεία διαχείρισης κινδύνου στη Γεωργία» μέσω κυρίως των υπομέτρων 17.1 και 17.3 δεν επελέγη τότε, δεδομένης της θεσμικής ανωριμότητας του συστήματος και της έλλειψης των κατάλληλων μελετών.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι εντός των κλασικών καταρτίσεων του Μέτρου 1 περιλαμβάνεται και η ενημέρωση των γεωργών για τους κινδύνους που αντιμετωπίζονται στη γεωργία καθώς επίσης και των ενδεδειγμένων μέτρων για την πρόληψή τους, χωρίς ωστόσο να αποτελούν ξεχωριστά προγράμματα κατάρτισης. Επίσης, στο πλαίσιο των γεωργικών συμβουλών παρέχονται συμβουλές σχετικά με την εφαρμογή πρακτικών για τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των γεωργικών συστημάτων, ιδιαίτερα στην ξηρασία και τις πλημμύρες, οι οποίες συμβάλλουν, όμως, εμμέσως στην περιοχή εστίασης.
Πηγή: ypaithros.gr
