Σε νέα έξοδα και κόπο µοιάζει να ωθεί τον αγρότη το νέο καθεστώς άµεσων ενισχύσεων της νέας ΚΑΠ, µε την αγορά ειδικού εξοπλισµού, εφαρµογών κινητού (applications) και τη σύναψη σύµβασης µε αγροτικό σύµβουλο, να επισέρχονται στη διαδικασία πληρωµής στα πλαίσια των «οικολογικών σχηµάτων» (νέο πρασίνισµα).
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της δράσης «γεωργία ακριβείας» όπου ο αγρότης θα πρέπει µέσω µίας εφαρµογής που προσφέρεται από διάφορες εταιρείες του χώρου να καταγράφει τη δραστηριότητά του και να πετυχαίνει στόχους σε συνεργασία µάλιστα µε σύµβουλο, ώστε να πληρώνεται το επιπρόσθετο πριµ. Πρώτα λοιπόν ο αγρότης θα κάνει τα σχετικά έξοδα, και µετά θα έρχεται η ενίσχυση για να τον αποζηµιώσει για µέρος αυτών ή καλύτερα να επιδοτήσει κατά κάποιον τρόπο όλους τους άλλους εµπλεκόµενους (εταιρικά applications, συµβόλους). Και µάλιστα θα λαµβάνει την πληρωµή µόνο αν πιάσει το σχετικό στόχο. Μία συνοπτική περιγραφή της δράσης έδωσαν στα πλαίσια των διασκέψεων για τη νέα ΚΑΠ σε Πάτρα (19/11) και Ρόδο (22/11) οι τεχνικοί σύµβουλοι για τη διαµόρφωση του στρατηγικού σχεδίου, Στάθης Κλωνάρης καθηγητής στο Γεωπονικό Αθηνών και ∆ηµήτρης Λιανός της ΛΚΝ Ανάλυσις.
Όπως ανέφεραν, θα παρέχεται ενίσχυση στους παραγωγούς για την εφαρµογή ενός εργαλείου διαχείρισης εισροών και παρακολούθησης περιβαλλοντικών παραµέτρων. ∆ηλαδή, θα ενισχυθούν οι παραγωγοί για τη χρήση ενός application το οποίο υπάρχει ήδη από διάφορες εταιρείες που ενεργοποιούνται και στη δική µας χώρα, την οποία θα κατεβάζει από το κινητό του τηλέφωνο και µε βάση αυτή θα παρακολουθούνται οι περιβαλλοντικές επιδόσεις της εκµετάλλευσης σε πολύ συγκεκριµένους τοµείς. Είτε αφορά τη µείωση των ψεκασµών, είτε της λίπανσης είτε οποιαδήποτε άλλη παράµετρο που σχετίζεται µε την περιβαλλοντική και την κλιµατική αποτύπωση. Σε αυτήν την περίπτωση ο γεωργός θα συντάσει ένα σχέδιο, το λεγόµενο «Σχέδιο Υφιστάµενης Κατάστασης» θα θέτει µαζί µε τον Σύµβουλο κάποιους συγκεκριµένους στόχους επιλέγοντας έναν από τους 8 ή δύο από τους 8 ενδεικτικούς τύπους παρεµβάσεων. Θα παρακολουθείται, και σε περίπτωση που επιτύχει αυτούς τους στόχους θα πάρει και την πρόσθετη χρηµατοδότηση.
Οι δύο τεχνοκράτες στη συνέχεια περιέγραψαν και άλλες δράσεις του νέου πρασινίσµατος. Αναλυτικότερα:
Προσαρµογή στην κλιµατική αλλαγή: Για τις 3 δράσεις «Καλλιέργεια ποικιλιών χειµερινών σιτηρών και οσπρίων», «Καλλιέργεια τοπικών ποικιλιών» και «Ενίσχυση καινοτόµων καλλιεργειών ποικιλιών ανθεκτικών στις ξηροθερµικές συνθήκες». Θα υπάρξει σχετικός κατάλογος από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης µέσω του οποίου θα µπορούν να επιλέγουν καλλιέργειες οι ενδιαφερόµενοι.
Εφαρµογή περιοχών οικολογικής εστίασης σε µικρές εκµεταλλεύσεις: Σήµερα οι µικρές εκµεταλλεύσεις (κάτω των 100 στρεµµάτων) δεν έχουν υποχρεώσεις για να λάβουν το πρασίνισµα. Από το 2023, θα δίνεται η ευκαιρία και σε αυτές τις εκµεταλλεύσεις να εφαρµόζουν περιοχές οικολογικής εστίασης, για να λαµβάνουν την αντίστοιχη ενίσχυση. Ως περιοχή οικολογικής εστίασης, θεωρείται η γη υπό αγρανάπαυση, οι εκτάσεις µε καλλιέργεια ψυχανθών, όπως βίκος, µηδική, τριφύλλι, όσπρια κ.α., οι δενδροστοιχίες, οι θαµνώνες και οι συστάδες δένδρων µε αλληλεπικαλυπτόµενες κόµες, τα χαντάκια και τα ανοικτά υδατορεύµατα για σκοπούς άρδευσης ή αποστράγγισης, εξαιρουµένων των τσιµεντένιων και το ακαλλιέργητο περιθώριο ενός µέτρου, κατά µήκος των υδατορευµάτων ή άλλων υδάτινων όγκων.
Αύξηση περιοχών οικολογικής εστίασης: Η δράση αυτή απευθύνεται σε εκείνες τις εκµεταλλεύσεις που θα έχουν υποχρέωση να διατηρούν περιοχές οικολογικής εστίασης, σε ένα ποσοστό της εκµετάλλευσής τους 5-10%. Για το πρόσθετο αυτό ποσοστό θα λαµβάνουν την ανάλογη ενίσχυση.
Εφαρµογή ζωνών οικολογικής εστίασης στις δενδρώδεις: Εδώ η πρόταση είναι φύτευση ανάµεσα στα δέντρα ψυχανθών ή αρωµατικών-φαρµακευτικών φυτών ανάµεσα στα δέντρα για τις ανάγκες της χλωράς λίπανσης. Να µειωθεί δηλαδή η αναγκαιότητα της χρήσης των λιπασµάτων και να αυξηθεί ο αριθµός των επικονιαστών.
∆ιατήρηση αγροδασικών οικοσυστηµάτων πλούσιων σε στοιχεία του τοπίου και ∆ιατήρηση δασοκτηνοτροφικών οικοσυστηµάτων πλούσιων σε στοιχεία του τοπίου: Και τα δύο αφορούν µεικτές εκτάσεις. Κυρίως είναι βοσκότοπου όπου συνδιάζουν και µεικτό χαρακτήρα διάσπαρτων δέντρων είτε αυτά είναι αµπέλια, είτε δενδρώνες είτε δάση. Η ενίσχυση θα δίνεται για τη διατήρηση αυτών των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τοπίου.
∆ιαχείριση βοσκοτόπων: Αφορά την αναστολή βόσκησης των βοσκήσιµων γαιών στην αρχή της κύριας βλαστητικής περιόδου. α) τους µήνες Μάρτιο και Απρίλιο στη πεδινή υψοµετρική ζώνη (<600 µ.), β) τους µήνες Απρίλιο και Μάιο στην ηµιορεινή υψοµετρική ζώνη (600-800 µ.) γ) το µήνα Μάιο στην ορεινή υψοµετρική ζώνη (>800µ.). Ουσιαστικά πρόκειται για το κατηργηµένο Μέτρο 10.1.11 του ΠΑΑ 2014-2020 «Βελτίωση περιβαλλοντικής κατάστασης βοσκήσιµων γαιών σε περιοχές που αντιµετωπίζουν κίνδυνο ερηµοποίησης λόγω διάβρωσης».
∆ιατήρηση και προστασία καλλιεργειών σε εκτάσεις µε αναβαθµίδες: Αφορά κυρίως τις νησιωτικές περιοχές. Η ενίσχυση θα παρέχεται για να διατηρηθούν οι αναβαθµίδες ως βασικό στοιχείο του αγροτικού τοπίου και από τη διάβρωση.
Ενίσχυση προγραµµάτων εξυγίανσης εδαφών: Αφορά αποκλειστικές τις περιοχές που θα επηρεαστούν από την απολιγνιτοποίηση (Μεγαλόπολη και ∆υτική Μακεδονία).
Ειδικό πρόγραµµα για την καλλιέργεια παθογενών εδαφών: Αφορά την καλλιέργεια ρυζιού.
Ενίσχυση βάση στρεµµάτων που δεσµεύονται
Η ενίσχυση στις δράσεις των οικολογικών σχηµάτων (νέο πρασίνισµα) θα είναι µόνο εκταρική, όπως τονίστηκε κατά τη διαβούλευση της νέας ΚΑΠ. ∆ηλαδή, θα δίνεται για τα στρέµµατα που δεσµεύονται από την κάθε δράση. Αν για παράδειγµα ένας αγρότης διαθέτει εκµετάλλευση 200 στρεµµάτων και δεσµεύσει 100 στρέµµατα σε µία δράση, για αυτά τα 100 στρέµµατα θα λάβει την ενίσχυση που αντιστοιχεί στη σχετική δράση. Όσον αφορά το ύψος της ενίσχυσης αυτή θα είναι διαφορετική για κάθε δράση. Συνολικά θα διατίθενται ετησίως 435.081.800 ευρώ για τις συγκεκριµένες δράσεις ενώ τα επιλέξιµα στρέµµατα υπολογίζονται πάνω από 40 εκατοµµύρια. Ως εκ τούτου η ενίσχυση είναι µάλλον δύσκολο να ξεπερνά τα 10 ευρώ το στρέµµα. Επιπλέον, αξίζει να σηµειωθεί, ότι ο παραγωγός θα µπορεί να επιλέξει µέχρι και τέσσερις δράσεις σύµφωνα µε πληροφορίες της Agrenda. Φυσικά κάποιες δράσεις δεν θα µπορούν να επιλεχθούν ταυτόχρονα.
Επιπλέον, σε αντίθεση µε τις πολυετείς δεσµεύσεις των αγροπεριβαλλοντικών προγραµµάτων του ΠΑΑ, οι συγκεκριµένες δράσεις θα αναλαµβάνονται ετησίως. Αυτό σηµαίνει ότι αν για παράδειγµα ένα έτος ο αγρότης κάνει αµειψισπορά, το επόµενο έτος µπορεί να επιλέξει κάποια άλλη δράση χωρίς καµία κύρωση.
«Αν µπείτε το 2023 σε µία δράση. Το 2024 δεν σας υποχρεώνει κανείς να συµµετάσχετε ξανά σε αυτήν ούτε θα σας ζητηθούν πίσω τα χρήµατα.», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Λιανός.
Υπενθυµίζεται ότι οι δράσεις αυτές µπορούν να εφαρµοστούν σε όλες τις επιλέξιµες εκτάσεις και δεν απαιτούνται δικαιώµατα ενίσχυσης για να πραγµατοποιηθεί η πληρωµή τους. Εντύπωση πάντως προκαλεί το γεγονός πως στις δράσεις του νέου πρασινίσµατος περιλαµβάνεται και η «∆ιατήρηση βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας». Αυτό µπορεί να σηµαίνει πως µέσω του ΠΑΑ θα µπορούν να επιδοτηθούν µόνο όσοι µετατρέπουν την καλλιέργειά τους σε βιολογική και οι υπόλοιποι (παλιοί βιοκαλλιεργητές).
Πηγή:www.agronews.gr