Η αναδιάρθρωση των Προγραµµάτων Αγροτικής Ανάπτυξης της νέας περιόδου περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων την προσθήκη ενός µεγάλου µέτρου Ευζωίας για όλους τους κτηνοτρόφους, την πρόβλεψη ενός ειδικού µέτρου επενδύσεων σε νέες τεχνολογίες και την αφαίρεση των προγραµµάτων Απονιτροποίησης, του 14χίλιαρου µικρών εκµεταλλεύσεων και των Βιολογικών (για παλιούς).
Κατά τα άλλα η κύρια βασική «παλέτα» µέτρων µε τα Σχέδια Βελτίωσης και τους Νέους Αγρότες καταλαµβάνουν δηµοσιονοµικό χώρο του 1 δις ευρώ, οπότε και θα είναι για ακόµη µία περίοδο οι «ναυαρχίδες» των προκηρύξεων. Στα αγροπεριβαλλοντικά προγράµµατα δεν αναµένεται κάτι το θεαµατικό, πέρα από την αφαίρεση του προγράµµατος των Βιολογικών για τους παλιούς. Παραµένουν λοιπόν οι σπάνιες φυλές, η εναλλακτική καταπολέµηση ορυζώνων, το Κοµφούζιο (µόνο για νέες εντάξεις) και φυσικά η εξισωτική αποζηµίωση. Σηµειώνεται εδώ πως τα αγροπεριβαλλοντικά φαίνεται να ξεπατικώθηκαν από το τρέχον πρόγραµµα αγροτικής ανάπτυξης. Ακόµη και τα πριµ είναι τα ίδια και βασίζονται σε µελέτες προ 5ετίας. Ό,τι και να σηµαίνει αυτό τη στιγµή που ο πληθωρισµός τρέχει µε διψήφιο ρυθµό, ενώ τα αγροπεριβαλλοντικά στη θεωρία θα πρέπει να αποζηµιώνουν τους αγρότες για τα διαφυγόντα κέρδη. Προφανώς, όταν έρθει η ώρα των προκηρύξεων τα πριµ, οφείλουν να αλλάξουν και να µη βασίζονται σε περασµένων ετών µελέτες. «Γρίφος» από την άλλη αποτελεί η «∆άσωση Γεωργικών Γαιών». Στο στρατηγικό σχέδιο (το αρχικό) αναφέρεται πως δεν θα προκηρυχθεί µέτρο ∆άσωσης και πως θα καλύπτονται κατά τη διάρκεια της νέας προγραµµατικής περιόδου µόνο οι ανειληµµένες υποχρεώσεις (τα πριµ δηλαδή συντήρησης) για τους δικαιούχους της τρέχουσας περιόδου. Ωστόσο δεν έχει υπάρξει ακόµη κάποια προκήρυξη προς το παρόν (και ούτε πρόκειται εκτός απροόπτου), ως εκ τούτου, µένει να φανεί αν τελικά
η ∆άσωση τελικά δεν θα καταργηθεί.
Το πριµ των νεοεισερχόµενων αγροτών άνω των 40 και η ενίσχυση της διαδοχής στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις που προβλέπονται στους κοινοτικούς κανονισµούς δεν αναµένεται να ενεργοποιηθούν, τουλάχιστον το πρώτο έτος εφαρµογής της νέας ΚΑΠ.
Από τα παραπάνω γίνεται εµφανές πως στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης οι αρµόδιες αρχές δεν έδειξαν µεγάλη διάθεση για αλλαγές, τουλάχιστον ως προς τις βασικές αρχές των Μέτρων. Πέρα βέβαια από το φιλόδοξο σύστηµα συµβουλευτικής και κατάρτισης που θέλουν να στήσουν (AKIS 2.0), το οποίο µε βάση την εµπειρία µπορεί να το δούµε το…2026. Πάντως βούληση των αρχών είναι το 2023 να γίνει ένας πρώτος γύρος προκηρύξεων για τα βασικά µέτρα όπως είναι τα Σχέδια Βελτίωσης και οι Νέοι Αγρότες και πιθανώς και τα Βιολογικά (νεοεισερχόµενοι). Η εξισωτική όπως πάντα θα προκηρύσσεται ετησίως, ενώ πλέον δεν θα επιδοτούνται οι πρώην µειονεκτικές περιοχές.
Τέσσερα µέτρα
Νέες προσθήκες
Τρεις θα είναι οι σηµαντικότερες νέες παρεµβάσεις στο νέο ΠΑΑ. Συγκεκριµένα:
Ευζωία παραγωγικών ζώων:
Πρόκειται ουσιαστικά για νέο Μέτρο καθώς φέτος θα προκηρυχθεί (και αν) µόνο για τους χοιροτρόφους. Τα µέγιστα ποσά ετήσιας αποζηµίωσης ανά δράση είναι:
α) Καλή µεταχείριση των Χοίρων: 423,30 ευρώ
ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ), 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί σε 3 κεφαλές κατά µέσο όρο
β) Καλή µεταχείριση των Κρεοπαραγωγών Ορνιθίων εκτροφής ορνιθώνα: 250,15 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ), 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί
σε 143 πτηνά
γ) Καλή µεταχείριση των ζώων σε ωοπαραγωγές όρνιθες ελευθέρας και βιολογικής εκτροφής: 187,30 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ), 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί σε 72 πτηνά
δ) Καλή µεταχείριση των Αιγοπροβάτων: 715,50 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ), 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί σε 10 κεφαλές κατά µέσο όρο
Καλή µεταχείριση των βοοειδών:
423,30 ευρώ ανά Μονάδα Ζωικού Κεφαλαίου (ΜΖΚ), 1 ΜΖΚ αντιστοιχεί σε 1 κεφαλή
Ψηφιακές και πράσινες επενδύσεις στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις»: Το Μέτρο αυτό θα επιδοτεί πολύ συγκεκριµένες δαπάνες (κυρίως ΑΠΕ, Βιοαέριο, Αρδευτικά, Γεωργία Ακριβείας) και θα υπάρχει οριζόντιο ποσοστό ενίσχυσης 70%. ∆ικαιούχοι της παρέµβασης θα είναι φυσικά πρόσωπα κατά κύριο επάγγελµα αγρότες, νοµικά πρόσωπα, συλλογικά σχήµατα. Ο αιτούµενος προϋπολογισµός (∆ηµόσια δαπάνη και Ιδιωτική συµµετοχή) των αιτήσεων στήριξης για τα φυσικά και νοµικά πρόσωπα πρέπει
να είναι κατ’ ελάχιστον 25.000 ευρώ και δύναται
να ανέλθει έως και 100.000 ευρώ.
Επενδύσεις για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των ενσταβλισµένων ζώων:
Στόχος η µείωση των ασθενειών & των τραυµατισµών
των ζώων και την ενίσχυση της βιοασφάλειας,
µε στόχο τη µείωση της χρήσης των αντιβιοτικών
και των αναβαθµισµένων συνθηκών σταυλισµού.
Το ποσοστό ενίσχυσης διαµορφώνεται στο 80%
του ποσού των επιλέξιµων επενδυτικών δαπανών
και θα αφορά όλους τους κτηνοτροφικούς κλάδους
Νέες δράσεις Leader:
Τα νέα Leader διατηρούν την ίδια παλέτα δράσεων µε προσθήκη την ενεργειακή αναβάθµιση επιχειρήσεων (ενίσχυση 65%).
Το πριµ των νεοεισερχόµενων αγροτών άνω των 40 και η ενίσχυση της διαδοχής στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις που προβλέπονται στους κοινοτικούς κανονισµούς δεν αναµένεται να ενεργοποιηθούν, τουλάχιστον το πρώτο έτος εφαρµογής της νέας ΚΑΠ.
Μικροαλλαγές
Η γνωστή παλέτα
Αγροπεριβαλλοντικά Μέτρα
∆ιατήρηση και προστασία της άγριας ορνιθοπανίδας: Μέση ενίσχυση ανά εκτάριο: 17,4 ανά στρέµµα και έτος.
Προστασία παραδοσιακού Ελαιώνα Άµφισσας: Μέση ενίσχυση ανά εκτάριο: 58 ευρώ ανά στρέµµα και έτος.
∆ιατήρηση αµπελοκοµικής πρακτικής στον αµπελώνα Ν. Θήρας και Θηρασιάς: Μέση ενίσχυση ανά εκτάριο: 76,5 ευρώ ανά στρέµµα και έτος.
Εναλλακτική καταπολέµηση ζιζανίων στους ορυζώνες: Μέση ενίσχυση ανά εκτάριο: 21 ευρώ ανά στρέµµα και έτος.
Εφαρµογή της µεθόδου σεξουαλικής σύγχυσης των µικρολεπιδοπτέρων (ΚΟΜΦΟΥΖΙΟ): Νέα προσθήκη το βαµβάκι. Το ύψος της ενίσχυσης για το βαµβάκι θα είναι για τα δύο πρώτα έτη 32,8 ευρώ, 39,6 ευρώ για τα τρία επόµενα.
Εκτροφή απειλούµενων αυτόχθονων φυλών αγροτικών ζώων, µέσω της στήριξης των κτηνοτρόφων που εκτρέφουν απειλούµενες αυτόχθονες φυλές αγροτικών ζώων.
Ενίσχυση για τη µετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και µεθόδους παραγωγής στη γεωργία και την κτηνοτροφία: Πρόκειται για γνωστό πριµ Βιολογικών για νεοεισερχόµενους στον κλάδο. Τα ποσά ενίσχυσης παραµένουν τα ίδια.
Εξισωτική αποζηµίωση: Παραµένει ως Μέτρα µε τα ποσά σταθερά (12 ευρώ για ορεινές, 8 ευρώ για µειονεκτικές). Κόβεται εξολοκλήρου η εξισωτική στις πρώην µειονεκτικές.
Ιδιωτικές επενδύσεις
Σχέδια Βελτίωσης: Πρόκειται για το κλασσικό Μέτρο
το οποίο θα έχει διαφοροποιήσεις ως προς το ύψος
των ενισχύσεων ανά επιλέξιµη δαπάνη (π.χ 40% για τρακτέρ, παρελκόµενα, 50% για ΑΠΕ, αρδευτικά έργα, 60% θερµοκήπια, στάβλοι).
Μεταποίηση: ∆ιατηρείται µόνο το πρόγραµµα της αγροτικής µεταποίησης µε τελικό προϊόν γεωργικό (δηλαδή το Μέτρο 4.2.1). Οι επιλέξιµες δαπάνες, οι κλάδοι, οι δικαιούχοι και
τα ύψη της ενίσχυσης θα είναι ίδια µε την τρέχουσα περίοδο.
Ενεργητική Προστασία: ∆ιατηρείται το σχετικό πρόγραµµα για επενδύσεις σε αντιχαλαζικά, αντιπαγετικούς ανεµιστήρες κ.λπ. Το ποσοστό ενίσχυσης ανέρχεται στο 80% των επιλέξιµων δαπανών.
Νέοι Αγρότες: Το πρόγραµµα Νέων Αγροτών της ερχόµενης περιόδου προβλέπει ποσό ενίσχυσης παρέχεται υπό την µορφή κεφαλαίου µη επιστρεπτέας ενίσχυσης και διαµορφώνεται από 30.000 ευρώ έως και 42.500 ευρώ ανά δικαιούχο (αύξηση κατά 2.500 ευρώ εφόσον η περιοχή µόνιµης κατοικίας βρίσκεται σε περιοχές ορεινές ή µειονεκτικές ή σε µικρά νησιά, αύξηση κατά 10.000 ευρώ για ζωική παραγωγική κατεύθυνση). Προφανώς αυτό µπορεί να αλλάξει στην πρόσκληση.
Σύσταση Οµάδων & Οργανώσεων Παραγωγών: «Ξεπατίκωµα» από το τρέχον ΠΑΑ, θα ενισχύει τη σύσταση οργανώσεων µε έως 100.000 ευρώ ετησίως.
Συστήµατα ποιότητα τροφίµων: Παραµένει η ενίσχυση για τις πιστοποιήσεις σε βιολογικά και εθνικά σήµατα (Agro 2 στη βαµβακοκαλλιέργεια κ.λπ).
Έξι µέτρα
Μεταφορά ή κατάργηση
Από το νέο Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης απουσιάζουν τα εξής Μέτρα:
Μέτρο 4.2.2: Μεταποίηση, εµπορία και ανάπτυξη µε τελικό προϊόν εκτός του Παραρτήµατος I, µη γεωργικό προϊόν: Πρόκειται για το πρόγραµµα που ενίσχυε επενδύσεις σε µεταποιητικές µονάδες όπως ζυθοποιία, αιθέρια έλαια, πυρηνελαιουργεία, εκκοκκιστήρια κ.λπ. Στη νέα ΚΑΠ το πρόγραµµα καταργείται και τέτοιες προσπάθειες θα µπορούν να επιδοτηθούν µόνο από τον Αναπτυξιακό Νόµο, το ΕΣΠΑ ή το Ταµείο Ανάκαµψης.
Μέτρο 6.3: Ανάπτυξη µικρών γεωργικών εκµεταλλεύσεων: Πρόκειται για το πριµ των 14.000 ευρώ που έλαβαν στην τρέχουσα προγραµµατική περίοδο περί του 5.500 δικαιούχους. Στη νέα ΚΑΠ δεν θα υπάρξει µέριµνα για παρόµοιο Μέτρο, καθώς
δεν προβλέπεται από τον ευρωπαϊκό Κανονισµό.
Μέτρο 8.1: ∆άσωση: Σε αυτήν την περίπτωση τα πράγµατα είναι ακόµη κάπως «θολά». Στο στρατηγικό σχέδιο (το αρχικό) αναφέρεται πως δεν θα προκηρυχθεί µέτρο ∆άσωσης και πως θα καλύπτονται κατά τη διάρκεια της νέας προγραµµατικής περιόδου µόνο οι ανειληµµένες υποχρεώσεις (τα πριµ δηλαδή συντήρησης) για τους δικαιούχους της τρέχουσας περιόδου. Ωστόσο δεν έχει υπάρξει ακόµη κάποια προκήρυξη προς το παρόν (και ούτε πρόκειται εκτός απροόπτου), ως εκ τούτου, µένει να φανεί αν τελικά η ∆άσωση τελικά δεν θα καταργηθεί.
Μέτρο 10.1.4: «Μείωση της ρύπανσης νερού
από γεωργική δραστηριότητα»: Είναι η γνωστή «Απονιτροποίηση» η οποία προκηρύχθηκε φέτος
για τελευταία φορά. Θα µεταφερθούν οι σχετικές δεσµεύσεις (αµειψισπορά, αγρανάπαυση) στο καθεστώς του νέου πρασινίσµατος, µε σαφώς µικρότερη στρεµµατική ενίσχυση, π.χ 10-20 ευρώ το στρέµµα
στο βαµβάκι, 5-11 ευρώ καλαµπόκι.
Μέτρο 10.1.8: Κοµφούζιο: Το Μέτρο µε πολυετείς δεσµεύσεις καταργείται µε την ενίσχυση να µεταφέρεται στο καθεστώς του νέου πρασινίσµατος. Οι ενισχύσεις δεν θα διαφέρουν σε σχέση µε την τρέχουσα περίοδο και
οι αιτήσεις θα γίνονται ετησίως µέσω ΟΣ∆Ε.
Το ύψος ενίσχυσης ανέρχεται στα 45,4 ευρώ ανά στρέµµα ετησίως και αφορά τις καλλιέργειες ροδακινιά, νεκταρινιά και βερικοκιά.
Μέτρο 11.2: ∆ιατήρηση Ενίσχυση για διατήρηση πρακτικών και µεθόδων βιολογικής γεωργίας: Αφορά όλους όσοι έχουν ήδη πιστοποιηµένη βιολογική παραγωγή. Το Μέτρο µε πολυετείς δεσµεύσεις καταργείται για τους ήδη δικαιούχους του προγράµµατος της τρέχουσας ΚΑΠ και οι ενισχύσεις του µεταφέρονται στο καθεστώς του νέου πρασινίσµατος µε τις αιτήσεις.
Πηγή:www.agronews.gr
Γιώργος Κοντονής
