Το πόσο θα «πονέσει» η κατάργηση του πρασινίσµατος που εφαρµοζόταν ανέξοδα και χωρίς προβλήµατα έως σήµερα, τη σηµασία που αποκτά η αναδιανεµητική ενίσχυση στην κτηνοτροφία αλλά και τη σηµαντική βοήθεια από τη συνδεδεµένη στο καλαµπόκι, αναδεικνύουν τα παραδείγµατα από 10 ενδεικτικές εκµεταλλεύσεις της ελληνικής επικράτειας.
Στο βαθύ κόκκινο τα υψηλά δικαιώματα από το ’23, 10 παραδείγματα δίνουν τη διαφορά τσεκ με το νέο πρασίνισμα
Σ’ αυτά συγκρίνονται οι άµεσες επιδοτήσεις µεταξύ 2022 και 2023 (βλ. πίνακα) και η διαφορά των ποσών ανάµεσα στα δύο έτη. Για το 2023 δεν υπολογίζεται καθόλου το νέο πρασίνισµα, καθώς είναι υπόθεση της κάθε εκµετάλλευσης σε πόσα έξοδα θα µπει για να λάβει τη σχετική επιδότηση. Παρακάτω, αναλύονται τα σχετικά παραδείγµατα:
Το βαµβάκι και η… απονιτροποίηση
Από τα παραπάνω παραδείγµατα τις µεγαλύτερες απώλειες θα έχει η «Εκµετάλλευση 1» του βαµβακοκαλλιεργητή. Συνολικά απώλειες 6.849 ευρώ, δηλαδή 19 ευρώ το στρέµµα που πρέπει να τα ψάξει από το πρασίνισµα. Οι απώλειες οφείλονται στο σύνολό τους από τη µείωση της αξίας δικαιωµάτων. Εδώ να σηµειωθεί κάτι που δεν είναι στα παραδείγµατα: Στο βαµβάκι πολλές εκµεταλλεύσεις λάµβαναν πριµ απονιτροποίησης ύψους 60 ευρώ το στρέµµα από το ΠΑΑ. Το 2022 είναι η τελευταία χρονιά για την 1η προκήρυξη, ενώ αυτό κόβεται το 2024 για την 3 προκήρυξη. Μετά δεν έχει άλλο τέτοιο πρόγραµµα που η αλήθεια είναι πως έχει βοηθήσει αρκετές εκµεταλλεύσεις.
Σκληρό σιτάρι και συµπύρηνο
Στο σκληρό σιτάρι τώρα η «Εκµετάλλευση 2» διαθέτει αρκετά µικρή έκταση 90 στρεµµάτων και χαµηλά δικαιώµατα, ως εκ τούτου, το 2023 λόγω της αναδιανεµητικής και της αύξησης της συνδεδεµένης ενίσχυσης στα 10 ευρώ το στρέµµα θα δει τις επιδοτήσεις αυξηµένες κατά 630 ευρώ στο σύνολο. Και αυτό χωρίς να συµµετάσχει σε οποιαδήποτε δράση από το νέο πρασίνισµα.
Στο συµπύρηνο ροδάκινο που καταργείται η συνδεδεµένη ενίσχυση, η «Εκµετάλλευση 7» θα δει απώλειες ύψους 1.200 ευρώ στο σύνολο παρά το γεγονός ότι λαµβάνει και αναδιανεµητική ενίσχυση. Από την άλλη, υπάρχουν κάποιες επιλογές από το νέο πρασίνισµα (π.χ Κοµφούζιο) ώστε να εξασφαλίσει τουλάχιστον τα 32 ευρώ που απαιτούνται για να φτάσει σε ύψος επιδοτήσεων το 2022.
Οι εκµεταλλεύσεις µε ελιές
Η «Εκµετάλλευση 3» διαθέτει 45 στρέµµατα ελαιώνων και απολαµβάνει έως και σήµερα υψηλά δικαιώµατα (67 ευρώ το στρέµµα). Πάνω σε αυτά υπολογίζεται και το πρασίνισµα, φτάνοντας τελικώς τα 4.000 ευρώ περίπου επιδοτήσεις. Το 2023 θα έχει περίπου 1.900 ευρώ µείον στις επιδοτήσεις του, καθώς δεν θα µπορεί να λάβει ούτε αναδιανεµητική πληρωµή αφού η µονάδα του είναι άνω των 40 στρεµµάτων (το όριο για τις δενδρώδεις καλλιέργειες). Θα πρέπει λοιπόν ο ελαιοπαραγωγός για να διατηρήσει το status των ενισχύσεων που λάµβανε φέτος, να κάνει δράσεις πρασινίσµατος που θα πληρώνουν τουλάχιστον 42 ευρώ το στρέµµα µε βάση το µέγεθος της εκµεταλλεύσεις.
Η «Εκµετάλλευση 9» επίσης διαθέτει ελιές µε αξία δικαιώµατος κοντά στο µέσο όρο η οποία και πάλι µειώνεται κατά 22% όπως και να έχει. Λόγω και της συµπληρωµατικής επιδότησης νεαρών αγροτών θα συνεχίσει το 2023 µε απώλειες 834 ευρώ στο σύνολο. Και πάλι όµως, συνεχίζει να έχει µικρότερη επιδότηση από την «Εκµετάλλευση 3» παρά το γεγονός ότι έχει σχεδόν διπλάσια εκµετάλλευση. Θα χρειαστεί λοιπόν επιδότηση πρασινίσµατος περί τα 11 ευρώ το στρέµµα για να ισοφαρίσει τις επιδοτήσεις του 2022 και 18 ευρώ τουλάχιστον για να «πιάσει»την «Εκµετάλλευση 3». Φαίνεται από εδώ η αξία που έχει το γεγονός ότι πλέον το πρασίνισµα υπολογίζεται στα στρέµµατα και όχι στα δικαιώµατα.
Η συνδεδεµένη φέρνει το καλαµπόκι στην κορυφή των επιδοτήσεων
Η «Εκµετάλλευση 4» όχι µόνο δεν χρειάζεται το νέο πρασίνισµα, αλλά λόγω της συνδεδεµένης των 55 ευρώ το στρέµµα, φτάνει να έχει σύνολο ενισχύσεων τα 17.229 ευρώ. Περισσότερα κατά 8.587 ευρώ σε σχέση µε το 2022. Είναι σαφέστατο πλεονέκτηµα για τους παραγωγούς καλαµποκιού που στην συντριπτική τους πλειοψηφία όσα δικαιώµατα και να χάνουν, θα βγούνε «συν» από θέµα επιδοτήσεων το 2023.
Η «Εκµετάλλευση 8» διαθέτει κριθάρι και όσπρια που θα λαµβάνουν συνδεδεµένες 10 και 30 ευρώ αντίστοιχα. Οι εκτάσεις αροτραίων που διαθέτει είναι άνω των 110 στρεµµάτων οπότε δεν θα λάβει αναδιανεµητική ενίσχυση. Οι συνολικές απώλειες ύψους 1.796 ευρώ θα ξεπεραστούν µε επιδότηση νέου πρασινίσµατος 7,3 ευρώ το στρέµµα.
Οι περιπτώσεις των νέων αγροτών
Τις εκµεταλλεύσεις 9 και 10 στα παραδείγµατα τις διαχειρίζονται νεοεισερχόµενοι στον αγροτικό τοµέα κάτω των 40 ετών. Φαίνεται πως η συµπληρωµατική ενίσχυση νεαρών αγροτών θα είναι αυξηµένη, καθώς το 2022 υπολογίζεται µε βάση τα δικαιώµατα που είναι λίγα ενώ το 2023 πολλαπλασιάζεται όλη η έκταση που δηλώνουν στο ΟΣ∆Ε επί 7 ευρώ. Από εκεί και πέρα, η «Εκµετάλλευση 10» χρειάζεται 13 ευρώ το στρέµµα επιδοτήσεις από το νέο πρασίνισµα για να ισοφαρίσει τις επιδοτήσεις του 2022. Επίσης παρά το γεγονός ότι διαθέτει αµυγδαλιές 20 στρεµµάτων, εντός των ορίων δηλαδή της αναδιανεµητικής, δεν θα λάβει αυτήν την επιδότηση καθώς έχει το βαµβάκι των 200 στρεµµάτων και αθροιστικά ξεπερνά τα όρια των ισοδύναµων στρεµµάτων.
Η διαφορά που κάνει η αναδιανεµητική στους βοσκοτόπους
Στις δύο περιπτώσεις κτηνοτρόφων τώρα: Η «Εκµετάλλευση 6» διαθέτει πολύ χαµηλή αξία δικαιώµατος το 2022 ύψους 13 ευρώ το στρέµµα για τα βοσκοτόπια και κοντά στο µέσο όρο για τη µηδική. Το 2023 θα δει πτώση στις επιδοτήσεις του ύψους 1.756 ευρώ, παρά την αύξηση της συνδεδεµένης στα αιγοπρόβατα (από 10 στα 12 ευρώ το κεφάλι), λόγω της οριζόντιας µείωσης ακόµη και στα χαµηλά δικαιώµατα αλλά και της πτώσης της συνδεδεµένης στη µηδική από 12 στα 8 ευρώ το στρέµµα. Χρειάζεται περί τα 7 ευρώ ενισχύσεις από το νέο πρασίνισµα στο σύνολο της εκµετάλλευσης για να ισοφαρίσει. Με το πριµ αντικατάστασης µηδικής µε βίκο (48,8 ευρώ το στρέµµα) στα 45 στρέµµατα που έχει και παρά το γεγονός ότι έτσι θα χάσει τη συνδεδεµένη στη µηδική, θα µπορέσει να ξεπεράσει κατά 100 περίπου ευρώ τις επιδοτήσεις που έπαιρνε το 2022. Σε κάθε περίπτωση αναδιανεµητική δεν λαµβάνει ούτε για τη µικρή έκταση µηδικής, καθώς µαζί µε τον βοσκότοπο που δηλώνει ξεπερνά τα όρια των ισοδύναµων στρεµµάτων.
Από την άλλη η «Εκµετάλλευση 5» που δηλώνει 160 στρέµµατα βοσκότοπο και σχετικά αρκετά υψηλά δικαιώµατα θα έχει το 2023 επιδότηση 8.314 ευρώ, δηλαδή µεγαλύτερη επιδότηση από την «Εκµετάλλευση 6» που αποτελείται από 210 στρέµµατα βοσκότοπο και 45 στρέµµατα µηδική. Αυτό γιατί, η «Εκµετάλλευση 5» λαµβάνει και αναδιανεµητική πληρωµή ύψους 17 ευρώ το στρέµµα αφού δηλώνει µόνο βοσκότοπο κάτω των 170 στρεµµάτων.
Η διαφορά της σύγκλισης
Σηµειώνεται ότι έως το 2026 ο πίνακας µε τις Μοναδιαίες Αξίες ∆ικαιωµάτων θα είναι ο ίδιος για όλες τις εκµεταλλεύσεις ύστερα από τη σύγκλιση που θα ξεκινήσει εντός του ερχόµενου έτους. Έτσι για παράδειγµα ο ελαιοκαλλιεργητής της «Εκµετάλλευσης 3» θα δει στο τέλος της προγραµµατικής περιόδου να διαµορφώνονται οι επιδοτήσεις του στο σύνολό τους, στα 1.080 ευρώ αντί για 2.090 ευρώ. ∆ηλαδή θα κοπούν στο µισό. Στην «Εκµετάλλευση 2» όπου η σύγκλιση θα αυξήσει τα δικαιώµατα στα 21,5 ευρώ το στρέµµα, ο σιτοπαραγωγός θα λαµβάνει το 2026, 3.872 ευρώ.
∆ιευκρινίσεις για τη λήψη της αναδιανεµητικής eνίσχυσης
Το 64,4% του συνόλου των εκµεταλλεύσεων της χώρας έχουν επιλέξιµες εκτάσεις µόνο σε µία από τις τρεις αγρονοµικές περιφέρειες, για τις οποίες ισχύουν τα ελάχιστα και µέγιστα όρια όσον αφορά την αναδιανεµητική ενίσχυση:
Αροτραίων καλλιεργειών: Ελάχιστη έκταση 20 στρµ., µέγιστη 110.
Μονίµων καλλιεργειών: Ελάχιστη έκταση 10 στρµ., µέγιστη 40.
Βοσκοτόπων: Ελάχιστη έκταση 10 στρµ., µέγιστη 170.
∆εν δικαιούνται αναδιανεµητική στήριξη όσοι έχουν επιλέξιµες εκτάσεις, µικρότερες από τις προαναφερθείσες ελάχιστες εκτάσεις. Παροµοίως, δεν δικαιούνται αναδιανεµητική στήριξη όσοι έχουν επιλέξιµες εκτάσεις σε µια (εκ των τριών) αγρονοµική περιφέρεια, µεγαλύτερες από τις προαναφερθείσες µέγιστες εκτάσεις.
Σε παραγωγούς µε εκτάσεις σε πάνω από µία αγρονοµική περιφέρεια (π.χ οι εκµεταλλεύσεις 6 και 10 στα παραδείγµατα) για τον προσδιορισµό του ανώτατου ορίου, oι παραγωγοί θα πρέπει να πολλαπλασιάζουν τα στρέµµατά τους µε έναν συντελεστή που ισούται µε:
- Αροτραίες καλλιέργειες: 1,55
- Μόνιµες καλλιέργειες: 4,25
- Βοσκοτόπια: 1,00
Πηγή:www.agronews.gr
Γιώργος Κοντονής
