Αναταράξεις στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιφυλάσσουν οι πρώτες εβδομάδες του 2024, αφού ο μεταρρυθμιστικός προγραμματισμός του υπουργικού συμβουλίου φέρνει προ των πυλών της Βουλής το νομοσχέδιο του νέου ΕΛΓΑ, σε μια «πράξη» που δεν αποκλείεται να αποτελέσει τη σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι της αγανάκτησης του αγροτικού κόσμου.
Η «επιστροφή» από τα παραγωγικά κέντρα της Ελλάδας δίνει σοβαρούς λόγους για πονοκεφάλους στην πλατεία Βάθη, ειδικά μετά και την τελευταία πληρωμή του έτους, κατά την οποία οι παραγωγοί διαπίστωσαν με τον πλέον αδιαμφησβήτητο τρόπο τους κακοσχεδιασμούς της υφιστάμενης νέας ΚΑΠ. Πλέον, λίγο πολύ όλοι έχουν αντιληφθεί τι συνεπάγεται αυτή η πολυσυζητημένη μεταρρύθμιση του ΕΛΓΑ: ακριβότερα ασφάλιστρα και ίσως λιγότερα περιθώρια για έκτακτες τύπου de minimis ενισχύσεις.
«Ο πρωινός καφές» στο Μέγαρο Μαξίμου την Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου, παρά την απουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ήρθε να κλειδώσει την μεταρρυθμιστική ατζέντα, με την αναμόρφωση του ΕΛΓΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ, να συμπίπτουν όπως φαίνεται και με την εποχιακή κινητοποίηση των μπλοκατζήδων.
Ήδη στους κάμπους της χώρας έχει διατυπωθεί μια σαφής αντίρρηση απέναντι στην επερχόμενη μεταρρύθμιση, η οποία επί της ουσίας θέλει να εξαλείψει την εξάρτηση του ΕΛΓΑ από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Στα αιτήματα των αγροτικών συλλόγων γίνεται λόγος για ένα «κατηγορηματικό όχι στα σχέδια της κυβέρνησης για αλλαγή του κανονισμού του ΕΛΓΑ, που προβλέπει μεγαλύτερη αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, μικρότερες αποζημιώσεις, ανοίγει διάπλατα τον δρόμο για είσοδο των ιδιωτικών εταιρειών στην ασφάλιση της φυτικής και ζωικής παραγωγής».
Υπενθυμίζεται πως το νέο μοντέλο ασφαλίσεων του ΕΛΓΑ στηρίχθηκε σε μελέτες της Παγκόσμιας Τράπεζας και της PWC. Ο νέος κανονισμός θα δώσει τη δυνατότητα κάλυψης νέων κινδύνων, αυτών που σήμερα χαρακτηρίζονται «μη ασφαλίσιμοι», αλλά θα δημιουργήσει και νέους κανόνες και νέα πεδία επιλογής για ασφαλιστική κάλυψη. Σημειώνεται ότι οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες δεν καλύπτονται από τον σημερινό κανονισμό του ΕΛΓΑ, όπως και η χοιροτροφία και η πτηνοτροφία, αλλά και η καλλιέργεια αρωματικών φυτών.
Θα υπάρξουν τρία πεδία κάλυψης:
- Το πρώτο πεδίο θα είναι υποχρεωτικό για όλους,
- τα άλλα δύο πεδία θα είναι προαιρετικά, το ένα ως προς τους κινδύνους που επιθυμεί να επιλέξει ο ασφαλισμένος και το άλλο ως προς τον φορέα ασφάλισης, δίνοντας τη δυνατότητα, σε αυτό το τρίτο επίπεδο, να εμπλακούν και ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες.
- Το δεύτερο πεδίο, στο οποίο οι παραγωγοί, καταβάλλοντας επιπλέον ασφάλιστρο, θα καλύπτονται και για κινδύνους που δεν περιλαμβάνει το υφιστάμενο πλαίσιο, αναμένεται ότι θα τρέξει παράλληλα ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, που θα επιδοτεί μέχρι το ήμισυ την επιπλέον επιβάρυνση.
Το ποια θα είναι η αύξηση στον τιµοκατάλογο του ΕΛΓΑ για τους προαιρετικούς κινδύνους αλλά ακόµη και για τους υποχρεωτικούς δεν έχει γίνει ακόµη γνωστό. Οι προαιρετικοί κίνδυνοι που ακούγεται ότι έχουν ενταχθεί είναι:
- Περονόσπορος και άλλες µυκητολογικές προσβολές στην καλλιέργεια της αµπέλου.
- Ακαρπία στις ελιές.
- Ακαρπία στην καλλιέργεια της ακτινιδιάς.
- Ακαρπία στην καλλιέργεια αχλαδιάς.
- Ακαρπίες σε ποικιλίες κερασιών και µήλων τοπικού χαρακτήρα.
- Κάλυψη δευτερογενών ζηµιών από βροχοπτώσεις.
- Ασφαλιστική κάλυψη παγετού προανθικού σταδίου φυλλοβόλων δένδρων.
- Πιθανές ζηµίες από καύσωνα στη φυτική παραγωγή.
Στο 50% η επιδότηση ασφαλίστρου για νέα ζημιογόνα αίτια
Το νέο µέτρο θα καλύπτει µέρος των επιπλέον εξόδων που καλείται να αναλάβει ο παραγωγός εφόσον ενταχθεί στο επίπεδο ασφάλισης για προαιρετικούς κινδύνους, σε ποσοστό κοντά το 50%.
Οι νέες ζηµιογόνες αιτίες έχουν µελετηθεί ως προς το κόστος τους σύµφωνα µε σχετική προκήρυξη που είχε υπογράψει ο γενικός γραµµατέας του ΥΠΑΑΤ ∆ηµήτρης Παπαγιαννίδης. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα εργαλείο διαχείρισης κινδύνων επιδότησης πρόσθετης ασφάλισης ύψους 200 εκατ. ευρώ το οποίο θα καλύπτει το 50% των ασφαλίστρων της προαιρετικής ασφάλισης των αγροτών, το οποίο έχει συμφωνηθεί και βρίσκεται στο κείμενο τροποποίησης της ΚΑΠ.
Το µέρος του ασφαλίστρου που θα αφορά την υποχρεωτική ασφάλιση θα καλύπτεται εξολοκλήρου από τον παραγωγό.
Για το νέο εργαλείο η πρόβλεψη χρηματοδότησης ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ, δηλαδή 40 εκατ. ευρώ ετησίως µέχρι και το τέλος της προγραµµατικής περιόδου. Σηµειώνεται πως οι ασφαλιστικές εισφορές των αγροτών έχουν υπολογιστεί γύρω στα 160 εκατ. ευρώ ετησίως, µε τις ζηµιές που κλήθηκε να καλύψει ο ΕΛΓΑ τα έτη 2020 και 2021 να φτάνουν τα 234 και 291 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Στο αιτιολογικό της όλης μεταρρύθμισης, βρίσκεται το γεγονός πως στην Ελλάδα οι 10 πιο ευάλωτες καλλιέργειες αντιπροσωπεύουν το 51,6% των συνολικών καταβαλλόµενων αποζηµιώσεων και ως εκ τούτου έχει διαµορφωθεί το εξής οξύµωρο: οι µισοί αγρότες και κτηνοτρόφοι να επιδοτούν τους άλλους µισούς αγρότες για να λαµβάνουν αποζηµιώσεις. Για παράδειγµα, σύµφωνα µε τα στοιχεία της Παγκόσµιας Τράπεζας, οι ελαιοπαραγωγοί πλήρωσαν ασφάλιστρα 200 εκατ. ευρώ την περίοδο 2011-2019, ωστόσο έλαβαν αποζηµιώσεις 62 εκατ. ευρώ.
Πηγή: www.agronews.gr