Την αύξηση της βασικής ενίσχυση κατά 15% σε σχέση µε το 2023 από φέτος και όχι από το 2025 που επιτρέπει µέχρι σήµερα ο Κοινοτικός Κανονισµός, προώθησε µεταξύ άλλων προτάσεων τροποποίησης της ΚΑΠ ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης στο Συµβούλιο υπουργών Γεωργίας, που πραγµατοποιήθηκε τη ∆ευτέρα 26 Φεβρουαρίου.
Αύξηση της βασικής ενίσχυσης από το 2024 κατά 15% φέρνουν οι αποφάσεις Βρυξελλών για παρακάμψεις ΚΑΠ
Πρόκειται για αίτηµα που φαίνεται να «κρύβεται» στην αναδροµικότητα που ζητά ο υπουργός στις Τροποποιήσεις των Στρατηγικών Σχεδίων αναφορικά µε τη µεταφοράς πόρων από το ΕΓΤΑΑ (Προγράµµατα) στο ΕΓΤΕ (άµεσες ενισχύσεις). Το ποσό που δύναται να µεταφερθεί έχει ύψος 189 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 120 εκατ. θα µεταφερθούν στη βασική ώστε να διαµορφωθεί από φέτος στα 956.306.474 ευρώ. Οπότε ο µέσος όρος των δικαιωµάτων αυξάνεται αντίστοιχα στα 24,7 ευρώ το στρέµµα στις αροτραίες, στα 31,1 ευρώ για τις δενδρώδεις και στα 20,2 ευρώ για τα βοσκοτόπια. Συγκεκριµένα από τις 19 παρεµβάσεις οι κυριότερες µεταφράζονται ως εξής:
Πρώτον, επαναφορά καθεστώτος µικροκαλλιεργητών. Όσοι έχουν κάτω των 100 στρεµµάτων να µην υπόκεινται ούτε σε ελέγχους ούτε σε υποχρεώσεις αιρεσιµότητας.
∆εύτερον, να µην ισχύσουν οι περισσότερες πράσινες υποχρεώσεις για τη λήψη τσεκ το 2024 (αιρεσιµότητα).
Τρίτον, να µπορέσει η Ελλάδα να αξιοποιήσει ποσά της ΚΑΠ για να χρηµατοδοτήσει αποζηµίωσης σε περιόδους κρίσης (π.χ στα πρότυπα του Μέτρου 21 της ελιάς).
Τέταρτον, να δίνεται η συνδεδεµένη στο καλαµπόκι ανεξάρτητα αν το αγροτεµάχιο βρίσκεται σε περιοχές µε κακής ποιότητας ύδατα. Αν περάσει αυτή η πρόταση, ξεκλειδώνεται το πριµ και για τους Θεσσαλούς µεταξύ άλλων και τους δικαιούχους προγράµµατος Απονιτροποίησης.
Πέµπτον, να µεταφέρονται ποσά από παρεµβάσεις eco-schemes όπου δεν απορροφούνται τα ποσά σε άλλες µε υπερκάλυψη (βλ. ρεπορτάζ 16-17).
Αναλυτικότερα οι 19 προτάσεις της Ελλάδας όπως αποτυπώθηκαν σε σχετικό δελτίο τύπου του ΥΠΑΑΤ έχουν ως εξής:
- ∆ιευκόλυνση της χρήσης δορυφορικών εικόνων καλής ποιότητας για την αποφυγή της ανάγκης επιτόπιων ελέγχων ή για την επανεξέταση των διαδικασιών ποιοτικών ελέγχων των συστηµάτων ελέγχου για την αποφυγή της ανάγκης πολλαπλών επιτόπιων ελέγχων.
- Μείωση των απαραίτητων επιθεωρήσεων σε µία επίσκεψη ανά αγρόκτηµα ετησίως.
- Αλλαγή της διάταξης για τον κανόνα αυτόµατης αποδέσµευσης από Ν+2 σε Ν+3, όσον αφορά το ΕΓΤΑΑ, όπως ίσχυε την προγραµµατική περίοδο 2014-2022.
- Εναρµόνιση των διατάξεων σχετικά µε την έναρξη ισχύος των προτάσεων τροποποίησης, για τις παρεµβάσεις του Πυλώνα Ι (ΕΓΤΕ. µε τις ισχύουσες διατάξεις για τον Πυλώνα ΙΙ (ΕΓΤΑΑ). Η ισχύς των τροποποιήσεων από την ηµεροµηνία της επίσηµης υποβολής τους στις υπηρεσίες της ΕΕ να εφαρµοστεί και για τον Πυλώνα Ι (ειδικά για τις κατηγορίες παρέµβασης του άρθρου 42 του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 (τοµεακές παρεµβάσεις).
- ∆υνατότητα τροποποίησης στοιχείων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, µόνο µε κοινοποίηση στην ΕΕ για ορισµένα θέµατα για τα οποία θα υπάρξει προηγούµενη συµφωνία. Επιπλέον, θα πρέπει να υπάρχει η δυνατότητα υποβολής τροποποίησης στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ, χωρίς περιορισµούς ως προς τον αριθµό ανά έτος για την αντιµετώπιση τυχόν αναγκών που προκύπτουν κατά την εφαρµογή του. Επιπλέον, να εφαρµόζεται αναδροµικότητα για ορισµένες τροποποιήσεις ανάλογα µε τη φύση των σχετικών παρεµβάσεων (άρθρο 119 παρ. 8 του Καν. (ΕΕ) 2021/2115).
- Περιορισµός των απαιτούµενων πληροφοριών στο προγραµµατικό κείµενο του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ στα απολύτως απαραίτητα, λαµβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για κείµενο στρατηγικής και όχι για επιχειρησιακό κείµενο (Άρθρο 119 παρ. 7,9 και 12 Καν. (ΕΕ) 2021/2115) (Άρθρο 93 παρ. 1 και παρ. 3 Καν. (ΕΕ) 2021/2115) (Άρθρο 92 παρ. 2 Καν. (ΕΕ) 2021 /2115) (Άρθρο 95 παρ. 4 Καν. (ΕΕ) 2021/2115 (Άρθρο 98 παρ. 2 Καν. (ΕΕ) 2021/2115).
- Επανεξέταση της απαίτησης για υποχρεωτική συνοχή των παρεµβάσεων των Συνδεδεµένων Ενισχύσεων Εισοδήµατος µε την Οδηγία πλαίσιο για τα ύδατα όσον αφορά την απλούστευση.
- Τροποποίηση των διατάξεων της διετούς ανασκόπησης επιδόσεων, προκειµένου να καλύψει το οικονοµικό έτος 2026. Η ανοχή απόκλισης θα πρέπει να αυξηθεί από 25 σε 40% (2021/2115/ΕΕ, άρθρο 135(2)).
- Επιτάχυνση της διαπραγµάτευσης των τροποποιήσεων του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ, µε τη σηµαντική µείωση του χρόνου διαβούλευσης µεταξύ των επιτροπών και των επίσηµων υπογραφών.
- Παρέκκλιση 12 µηνών από τα ακόλουθα Πρότυπα για την Καλή Γεωργική και Περιβαλλοντική Κατάσταση (ΚΓΠΚ): ΚΓΠΚ 5, ΚΓΠΚ 6, ΚΓΠΚ 7, ΚΓΠΚ 8.
- Καµία υποχρέωση για έλεγχο υπό όρους για εκµεταλλεύσεις µε µέγιστο µέγεθος εκµετάλλευσης έως 100 στρέµµατα.
- Ετήσια έκθεση – παράταση του χρόνου επεξεργασίας της ετήσιας έκθεσης, λαµβάνοντας υπόψη την απαραίτητη ανταλλαγή δεδοµένων από διάφορους φορείς και την τεχνική και διοικητική πολυπλοκότητα του συστήµατος.
- Ανασκόπηση των περιβαλλοντικών και κλιµατικών απαιτήσεων και καθορισµός ρεαλιστικών προθεσµιών για την εφαρµογή τους. Ανάλυση των οικονοµικών επιπτώσεων στον αγροτικό τοµέα στην ΕΕ και υιοθέτηση πιθανών διορθώσεων σε αυτές τις νέες πολιτικές.
- Επιλογές απλοποιηµένου κόστους – στην πολιτική συνοχής, έργα κάτω από ένα συγκεκριµένο ποσό υποχρεούνται να χρησιµοποιούν επιλογές απλοποιηµένου κόστους. Για µέτρα εκτός ΟΣ∆Ε, αυτή θα µπορούσε να είναι η επιλογή για την απλούστευση της εφαρµογής της πολιτικής.
- Αποσαφήνιση των προϋποθέσεων για την εφαρµογή της αρχής της αναλογικότητας για να διασφαλιστεί η αναλογία κόστους/αποτελεσµατικότητας προσαρµοσµένης στις προκλήσεις.
- Πρόβλεψη για έλεγχο εγγράφων όταν προσφέρει επαρκή βαθµό βεβαιότητας ή ακόµη και περιορισµός του ελέγχου του αριθµού των ζώων µόνο σε βοήθεια σε συνδυασµό µε την παραγωγή ζώων.
- Μείωση των περιπτώσεων που απαιτείται µεµονωµένο αίτηµα για ανωτέρα βία, όταν οι φορείς ελέγχου διαθέτουν επίσηµα στοιχεία, που αποδεικνύουν την εκδήλωση γεγονότος σε προσδιορισµένη γεωγραφική περιοχή. Για παράδειγµα ακραία καιρικά φαινόµενα ή πυρκαγιές.
- Ευελιξία για ανακατανοµή αχρησιµοποίητων κονδυλίων, µεταξύ παρεµβάσεων µε σωστή αιτιολόγηση.
- Ευελιξία για χρήση έως και 2% του προϋπολογισµού του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ.
- Ορισµός του εύρους θερµοκρασίας που αντιστοιχεί στη θερµοκρασία του λιώσιµου πάγου για τη διευκόλυνση του εµπορίου µεταξύ των κρατών µελών για αλιευτικά προϊόντα. Απλοποίηση των ελέγχων και εξορθολογισµός των κυρώσεων.
Μετά τον Απρίλιο οι νέες εφαρµοστικές
Μέχρι να υπογραφούν και να αλλάξουν οι υποχρεώσεις αιρεσιµότητας των αγροτών για το 2024 πανευρωπαϊκά, ακόµη δεν µπορεί να γνωρίζουν οι αγρότες µε σιγουριά τι θα ισχύσει στην Ελλάδα. Για παράδειγµα δεν έχει γίνει σαφές τι θα γίνει µε την αιρεσιµότητα της αµειψισποράς, αν όντως οι κάτω των 100 στρεµµάτων θα εξαιρεθούν από όλες τις αιρεσιµότητες κ.ο.κ. Είναι βασικό να τρέξουν οι διαδικασίες γρήγορα και να βγουν οι εφαρµοστικές αποφάσεις, κάτι που δεν πρόκειται να γίνει πάντως πριν τον προσεχή Απρίλη-Μάιο.
Οι προτάσεις της Κοµισιόν που εγκρίθηκαν στο Συµβούλιο
Κατά το Συµβούλιο Υπουργών Γεωργίας εγκρίθηκαν οι εξής προτάσεις της Κοµισιόν:
Υποχρεώση φυτοκάλυψης ΚΓΠΣ 6: Θα ληφθούν υπόψη περιφερειακά χαρακτηριστικά, ώστε οι γεωργοί να µπορούν να επωφεληθούν από αυξηµένη ευελιξία. Αφορά την υποχρέωση φυτοκάλυψης κατά τους µήνες Νοέµβριο-Μάρτιο και κυρίως όσους σπέρνουν εαρινές καλλιέργειες
Αλλαγές σε monitoring: Αναθεωρείται το σύστηµα µε σκοπό τη µείωση του αριθµού των επισκέψεων στο αγρόκτηµα από τις εθνικές διοικήσεις, σε ορισµένες περιπτώσεις κατά 50% ή περισσότερο.
Εξαίρεση από υποχρεώσεις λόγω ανωτέρας βίας: Οι αγρότες που δεν µπορούν να εκπληρώσουν όλες τις απαιτήσεις της ΚΑΠ λόγω έκτακτων και απρόβλεπτων γεγονότων εκτός του ελέγχου τους (όπως σε περιπτώσεις σοβαρής ξηρασίας ή πληµµύρας) δεν θα τους επιβληθούν κυρώσεις.
Τροποποίηση Στρατηγικών Σχεδίων:
Το Συµβούλιο συµφώνησε ότι η διαδικασία τροποποίησης των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ θα πρέπει να απλοποιηθεί. Για το σκοπό αυτό, η Επιτροπή δεσµεύτηκε να συνεργαστεί µε τα κράτη µέλη για να τα βοηθήσει να απλοποιήσουν τις παρεµβάσεις τους και να διευκολύνουν τις τροποποιήσεις των στρατηγικών σχεδίων.
Τροποποίηση ευρωπαϊκών κανονισµών ΚΑΠ: Ξεκινάει η διαβούλευση για αλλαγή κρίσιµων Άρθρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Γιώργος Κοντονής
Πηγή: agronews.gr