Ευρώπη «τριών ταχυτήτων» στις κρατικές ενισχύσεις με πρωτάθλημα σε Κάτω Χώρες.
Μια τεράστια ανισοµέρεια στον τρόπο που χορηγούνται οι κρατικές ενισχύσεις στον αγροτικό τοµέα, αποκαλύπτει έρευνα της Farm Europe, σύµφωνα µε την οποία προκύπτει µία Ευρώπη «τριών-ταχυτήτων», δείχνοντας πως η σύγκλιση στον τοµέα της γεωργίας είναι µια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Μάλιστα, κάποια κράτη-µέλη, ανάµεσα τους και η Ελλάδα δίνουν «πακέτα στήριξης» σε τοµείς µε δυσανάλογη την αξία παραγωγής ή δεν αξιοποιούν πόρους για κρίσεις που συνδέονται µε κλιµατικά ή φυσικά φαινόµενα και επιζωοτίες. Μάλιστα, σε αυτό συνηγορεί και προηγούµενη ανάλυση του αγροτοοικονοµολόγου Άλαν Μάθιους, από το Πανεπιστήµιο του ∆ουβλίνο, ο οποίος ωστόσο θέτει ζητήµατα διαφάνειας καθώς το κοµµάτι τον κρατικών ενισχύσεων παραµένει ένας εξαιρετικά θολός τοµέας δεδοµένου δεν υπάρχει στην ΕΕ ένα κεντρικό µητρώο που να παρακολουθεί αυτά τα ποσά.
Με βάση, πάντως, τα στοιχεία της ευρωπαϊκής δεξαµενής σκέψης Farm Europe από την έναρξη της δηµοσιονοµικής περιόδου (2021), τα κράτη µέλη έχουν διαθέσει περισσότερα από 18 δισ. ευρώ σε κρατικές ενισχύσεις στον γεωργικό τοµέα, που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το 11% της συνολικής ενίσχυσης στο πλαίσιο του πρώτου πυλώνα της ΚΑΠ – ποσοστό που ανέρχεται σε 14% όταν επικεντρώνεται αποκλειστικά στην περίοδο 2021-2023. Οι κρατικές ενισχύσεις που κοινοποιούνται ως «ανταπόκριση σε κρίσεις», όπως η πανδηµία και διαταραχές της αγοράς, κυριαρχούν σε µεγάλο βαθµό, αντιπροσωπεύοντας το 74% του συνόλου των ενισχύσεων που διανέµονται από τα κράτη µέλη. Λαµβάνοντας υπόψη όλα τα κράτη µέλη µαζί, ο τοµέας της κτηνοτροφίας έλαβε τις περισσότερες ενισχύσεις, ύψους 5,27 δισ. ευρώ ή 38% της συνολικής ενίσχυσης.
Οι Κάτω Χώρες έχουν παράσχει µε διαφορά τη µεγαλύτερη υποστήριξη στον γεωργικό τους τοµέα, τόσο σε απόλυτες τιµές όσο και σε σχέση µε τις άµεσες πληρωµές ή την αξία της εθνικής γεωργικής παραγωγής. Κατά την περίοδο που αναλύθηκε, η ενίσχυση ανήλθε στο 101% του πρώτου πυλώνα που έλαβαν οι Ολλανδοί αγρότες. Η ∆ανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Τσεχική ∆ηµοκρατία και η Σλοβακία χορήγησαν επίσης σηµαντικά κεφάλαια, που κυµαίνονταν από 20% έως 43% των αντίστοιχων άµεσων πληρωµών τους. Για την περίοδο 2021–2022, η Ισπανία διένειµε το ισοδύναµο του 28% του πρώτου πυλώνα της. Τέλος, ενώ τα συνολικά ποσά που διανέµονται από την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερµανία παραµένουν σηµαντικά, αυτές οι χώρες περιόρισαν τη στήριξή τους µεταξύ 5% και 10% των αντίστοιχων άµεσων πληρωµών τους, επίπεδο χαµηλότερο από τον ευρωπαϊκό µέσο όρο.
Κατά µέσο όρο σε ολόκληρη την Ευρώπη, αυτές οι κρατικές ενισχύσεις αντιστάθµισαν µόνο εν µέρει (70%) την απώλεια της πραγµατικής αξίας των πληρωµών του Πρώτου Πυλώνα της ΚΑΠ που προέκυψε από την έλλειψη τιµαριθµικής αναπροσαρµογής τους στον πληθωρισµό. Η κατάσταση, ωστόσο, διαφέρει σηµαντικά από το ένα κράτος µέλος στο άλλο:
Τέσσερις χώρες υπεραντιστάθµισαν την πτώση, παρέχοντας στους αγρότες ρευστότητα που θα µπορούσε να ενισχύσει την επενδυτική τους ικανότητα. Η Ολλανδία ξεχωρίζει ιδιαίτερα, µε στήριξη 8 φορές µεγαλύτερη από την πτώση που σχετίζεται µε τον πληθωρισµό. Ακολουθούν η Πολωνία και η Ισπανία (1,4 φορές) και η Ελλάδα (1,3 φορές).
Οι άλλες χώρες που παρείχαν τη µεγαλύτερη υποστήριξη για τη γεωργία τους αντιστάθµισαν την πτώση µεταξύ 50% και 75%. Τέλος, πρέπει να σηµειωθεί ότι ορισµένες χώρες χορήγησαν πολύ µικρές κρατικές ενισχύσεις στους γεωργικούς τους τοµείς (π.χ. Λετονία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ρουµανία, Βέλγιο, Λουξεµβούργο, Βουλγαρία και Πορτογαλία).
Μαρία Γιουρουκέλη
Πηγή: www.agronews.gr
